سلمان امین
به کوشش: عاطفه صابونی
سلمان امین، نویسنده و شاعر ایرانی، در سال 1363 به دنیا آمده است. سلمان امین تاکنون، در حوزههای ادبیات داستانی، شعر و اقتصاد (به طور اختصاصی بورس) دست به تالیف زده، که حاصل آن عرضهی نُه کتاب به کتاب خوانان بوده است. اگرچه، نام سلمان امین چند سالی است که بیشتر شنیده میشود، اما وی از ابتدای دهه ی 90 حضوری پررنگ و چشمگیر در عرصه ی ادبیات و فرهنگ، چه به عنوان نویسندهی حرفهای که مورد تحسین منتقدان و متخصصان قرار گرفته و چه به عنوان نویسندهی مردمپسند و پرخواننده داشته است. چاپ چند بارهی آثار داستانیِ این نویسنده (خصوصا رمان کاکاکرمکی.... و همچنین بورس باز و...) در مدت زمان کوتاه، نشانی از این استقبال است. همچنان که، کسبِ جایزهی ادبی هوشنگ گلشیری در سال 1392 از سوی بنیاد هوشنگ گلشیری و از دست نویسنده ی شهیر محمود دولت آبادی، تاییدی بر این مدعا است.
سلمان امین، نخستین اثر خود را در حوزهی شعر و در قالب کتابی با عنوان «اونی که نشسته از راست»، چاپ و منتشر کرد. «اونی که نشسته از راست» تنها مجموعهی اشعار این نویسنده است که به چاپ رسید. چند سال پس از آن، سلمان امین اولین رمانش تحت عنوان «قلعه مرغی، روزگار هرمی» را نوشت. رمانی که توسط نشر ققنوس به چاپ رسید و در سال 1392 موفق به دریافت جایزهی هوشنگ گلشیری شد. امین با نوشتن این رمان نگاهها را به سوی قلم و زبانش کشاند. داستان این رمان دربارهی «عباس»، پسر نوجوانی است که تحت تاثیر فضا و جوِ پیرامونی خود به عضویت در شبکههای هرمی کشیده میشود، رویدادی که زندگیِ عباس را دستخوش حوادث متعدد میکند. جالب آنکه، مکانِ داستان در محلهی قلعه مرغی تهران میگذرد. محلهای که خودِ نویسنده، کودکی و نوجوانیاش را در آنجا رشد کرده است. بیگمان، این تجربهی زیستهی سلمان امین سبب شده تا توصیفات مکانی، فضاسازی، شخصیتپردازیها و به ویژه زبان و لحنِ شخصیتها، ملموس، واقعی و هماهنگ با دیگر عناصر باشند. در واقع، امین در کنار داستانپردازی، تا حد زیادی سبب آشنایی خواننده با فرهنگ و ادبیاتِ عامیانهی این محلهی جنوبی تهران شده است، مخصوصاً اینکه زبانِ راوی، سرشار از طنز و شوخطبعی است.
دومین اثر داستانیِ سلمان امین، رمان «انجمن نکبتزدهها» (با عنوانِ اولیهی «کارتن خواب») است که در سال 1393 منتشر شد. این رمان نیز همچون اثرِ پیشین این نویسنده، در ژانر اجتماعی قرار گرفته است. داستان از ماجرای سرباز فراری ای که برای حل یک مشکل خانوادگی از پادگان فرار و واردِ پمپ بنزینی متروکه میشود، آغاز شده است. امین برای نوشتن این رمان، که دربارهی گروهی از معتادانِ ساکن در یک پمپ بنزین متروکه است، به مدت یک و نیم سال به انجمن معتادان گمنام رفت و آمد داشته و دست به تحقیقات میدانی زده است. سلمان امین برای درکِ زبان و فضایِ زندگیِ این قشر از جامعه، چند شبی را نیز در کمپ ترک اعتیاد به سر برده است. تاثیر این تحقیقات و تجربیات را میتوان در زبان و تصویری که نویسنده از این گروه ارائه داده است، دید.
در سال 1395 سومین رمانِ سلمان امین، «پدرکشتگی»، توسط نشر ققنوس منتشر و راهی بازار نشر شد. سیاوش، نام شخصیتِ اصلی رمانِ «پدرکشتگی» است که در بدو تولد مادرش را از دست داده و توسط پدر رشد یافته است. پدری که سیاوش را مسئولِ مرگ مادر میداند و از اینرو با فرزندش رابطهی خوبی ندارد. اما مشکلِ سیاوش به همین جا ختم نمیشود. سیاوش که قبلاً یک بار ازدواجی ناموفق داشته، در دومین ازدواج خود نیز دچار مشکلاتی است که به نظر حلناشدنی میآیند. امین در این رمان نیز به سراغ سوژهای اجتماعی رفته و به موضوعِ انسان و جامعه و ارتباطات اجتماعی پرداخته است. اگرچه مضامینِ اسطورهای موجود در این رمان -همچون اشاراتی به داستان رستم و سهراب و افسانهی ادیپ- نیز چشمگیر است و باعث لایهمندیِ بیشترِ این داستان شده است.
«کاکا کرمکی، پسری که پدرش درآمد» عنوانِ آخرین و جدیدترین اثر داستانیِ سلمان امین است که در زمستان 1397 توسط نشر چشمه به چاپ رسید و در کمتر از دو سال به چاپ پنجم رسید. «کاکا کرمکی، پسری که پدرش درآمد» اثری است که دوباره نگاه منتقدان و مخاطبانِ عام را به خود جلب کرد. رمانی که بار دیگر مهارت و چیرهدستی سلمان امین را در شخصیتپردازی، زبان طناز، دیالوگنویسی و تکگویی نشان میدهد. داستان دربارهی پسر جوانی –به اسم کاکا- با نقایصِ جسمانی است که در خانوادهای پرجمعیت و جنگزده متولد شده و حالا در تهران زندگی میکند. اما چیزی که باعث تفاوت و جذابیتِ شخصیتِ کاکا شده است، طرز تفکر و نگاه متفاوتِ او به زندگی، خانواده و پیرامونش است. ویژگیای که او را در فضاهای متفاوت و حوادث جدید پیش میبرد.
رمان «کاکا کرمکی...» اگرچه تاحدودی در مکان، شخصیتپردازی، زبان و روایت دارای اشتراکی با آثار قبلیِ امین است، اما پختگی قلم و نگاه عمیقتر نویسنده به جهان و مسائل فلسفی و اجتماعی در این رمان بارزتر است. به زعم برخی از منتقدان، این اثر نقطهی پرش و عطفی در کارنامهی این نویسنده است که نویدبخش آیندهای روشن دارد. از طرفی دیگر، تاثیرپذیری و علاقهی شخصیِ سلمان امین به آثار نویسندگانی چون سلینجر، سلین و رومن گاری در رمان «کاکا کرمکی...» مشخصتر است و در این باره نمونهی موفقی در خلق آثارِ مستقل و ایرانی بوده است.
سلمان امین در کنار نگارش داستان و فعالیت در حوزهی ادبیات داستانی، در زمینهی اقتصاد و بورس نیز دست به تالیفاتی زده است؛ که نشان از فعالیت چند سالهی او در زمینهی بازار بورس دارد. کتابهای «گاوها و خرس ها»-نشر چالش-، «هنر جنگ در بازار بورس» ،«بورس باز، تکنیکهای جادویی سرمایهگذاری در بورس» و «شهریار در وال استریت، سی ایدهی کلیدی از کتاب شهریارِ ماکیاولی برای تجارت در بازار بورس» -نشر میلکان-، عنوان چهار کتابی است که امین در این زمینه نگاشته است. این کتابها که در زمینهی موفقیت و مدیریتِ کسب و کار نوشته شدهاند، بیشتر رویکردی روانشناختی دارند؛ به این معنی که دربارهی کنترل هیجانات و مدیریتِ ذهن و آموزش تکنیکهای سرمایهگذاری هستند و مطالعهی آنها به رشد و تقویت قدرت تصمیمگیری در بازار بورس کمک میکند، هر چند که جنبهی اقتصادی، محور اصلیِ این کتابها است. به سبب همین ویژگیها است که این سه کتاب به عنوان کتب مرجع و مفید در این زمینه، معرفی شدهاند.
آثار:
1- اونی که نشسته از راست
2- قلعه مرغی، روزگار هرمی- نشر ققنوس
3- انجمن نکبتزدهها- نشر روزنه و نشر چشمه
4- پدرکشتگی- نشر ققنوس
5- کاکا کرمکی، پسری که پدرش درآمد- نشر چشمه
6- بورس باز- نشر میلکان