نمی‌توان با زندگی جنگید بلکه باید آموخت که با سلاح آگاهی در زندگی جنگید. انسان باید بپذیرد که ظرفیت تمامی دردها و رنج‌هایی که متحمل شده است در وجودش هست و نکته مهم آن است که چگونه با ناکامی‌ها برخورد کنیم و تلخی‌هایمان را دائم یا عظیم نپنداریم؛ آن‌چنان عظیم که در برابرشان خویشتن را ناتوان یا شکست‌خورده ببینیم.
“پونه مقیمی" روان‌شناس و روان‌کاوی حاذق است که درمان‌جو و مراجعینش از او به‌عنوان درمان‌گری صبور، ماهر، دلسوز و همراه یاد می‌کنند. در دی‌ماه سال 1397 و پس از انتشار کتاب "تکه‌هایی از یک کل منسجم" و استقبال گسترده مخاطبان و خوانندگان کتاب، پونه مقیمی اثبات کرد که در پیوند دادن رشته تخصصی خویش و ادبیات نیز توانسته موفق عمل کند و خوش بدرخشد.
"پونه مقیمی" مدرک کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی را کسب کرده و دانشجوی دکترای تخصصی روانشناسی است. رشته تحصیلی او، روانشناسی بالینی، کمک می‌کند تا درک مشخص‌تری نسبت به ناتوانی‌ها و آشفتگی‌های روانی افراد کسب کند و درمان‌جو در مسیر درمان قرار بگیرد. این پروسه و فعالیت‌های وابسته به آن توضیح مختصری است پیرامون کتاب معروف "تکه‌هایی از یک کل منسجم".
در این مقاله کوشیده‌ایم تا به این کتاب نگاهی دقیق‌تر بیندازیم و اندکی در میان مفاهیمش سفر کنیم.
برای همه ما پیش‌آمده که گاهی خویشتن را در گرداب حوادث تلاطم برانگیز زندگی دریابیم و امروزمان را حاصل زلزله‌ای ناگهانی و رخ‌داده در دیروز بدانیم. آن‌که چطور و چگونه نفس‌کشیدن و دوام آوردن در گرداب را بیاموزیم و ادامه دادن را تمرین کنیم، درسی است عظیم و دشوار؛ تلخ و دردناک؛ اندوه‌بار و چالش‌برانگیز و مهم‌تر از همه جدید و بیگانه.
اما مگر از دل رنج و درد نیست که قدرت زاده می‌شود؟ پس می‌توان دل به دریای شناخت اندوه سپرد و دلتنگی، تنهایی، ناکامی، دوری، سرخوردگی، نومیدی و ... را با نگاهی متفاوت و آمیخته به پذیرش نگریست. "تکه‌هایی از یک کل منسجم" کتابی است که درد کشیدن را متفاوت توصیف می‌کند و یاری می‌رساند تا فرد با نفس خویش کنار آمده و با مخفی‌ترین بخش از امیال و خواسته‌هایش مواجه شود.
- چرا پونه مقیمی و کتاب "تکه‌هایی از یک کل منسجم" به این محبوبیت رسید؟
خودشناسی یکی از مهم‌ترین مباحث فلسفی و روان‌شناختی است که از دیرباز تاکنون در تمامی تاریخ، شالوده‌ی فکری بخش مهمی از ادیان، مذاهب، علوم وابسته به معرفت، مکاتب، کتب و انقلاب‌ها را تشکیل داده است.
انسان چه در بُعد فردی و چه در ابعاد وسیع‌تر جمعی، همواره کوشیده است تا بداند که کیست و این کیستی چه ویژگی‌هایی را شامل می‌شود. ما مدام از خود راجع به خویشتن یا دیگران سؤال می‌پرسیم، نقد می‌کنیم، به شک‌هایمان دامن می‌زنیم و به دنبال جواب‌های مطمئن، ذهنمان را می‌کاویم تا شاید اندکی بتوانیم "انسان" را شناخته و با او بیش‌ازپیش احساس نزدیکی بکنیم.
وسایل گوناگونی می‌توانند فرد را در مسیر خودشناسی یاری دهند. مشاهده، خوداندیشی، مطالعه و ... هر یک امری مهم در مسیر آگاهی‌اند. در کنار تمامی این نکات به مقوله مهم "همذات‌پنداری" نیز باید اشاره کرد. فرد در فرایند " همذات‌پنداری" دیگری را عین خود می‌داند و در اتفاقات و حوادثی که برای شخص دیگری رخ‌داده، ردپای تجربیات یا احساسات خویشتن را می‌جوید.
"همذات‌پنداری" با نزدیک کردن وقایع و احساسات به عمق خاطرات و تجربیات هر شخص، بستری را برای فهم راحت‌تر و پذیرش سریع‌تر مفاهیم به وجود می‌آورد. تمامی اینان را گفتیم تا نتیجه بگیریم که زبان ساده و روان پونه مقیمی در کتاب "تکه‌هایی از یک کل منسجم" که هدف از نگاشتنش، افروختن شعله‌ای در مسیر خودشناسی است، در محبوبیت و مقبولیت این کتاب تأثیری شگرف داشته است.
نویسنده با گفتن از تجربیاتی که همه می‌توانند درگیر آن باشند، فرایند "همذات‌پنداری" را تسهیل نموده و به جریان روزمره زندگی مخاطبان نزدیک شده است. در این کتاب بسیاری از پرسش‌های ذهنی و ناگفته‌های شخصی، با زبانی راحت و با صراحت بیان‌شده است و این صراحت سبب می‌شود تا خواننده، کتاب را به خود و زندگی‌اش، نزدیک احساس کند و این، احساس مقبولیتی را به ارمغان می‌آورد که می‌تواند مقدمه محبوبیت باشد.
بسیاری از خوانندگان کتاب گفته‌اند که "تکه‌هایی از یک کل منسجم" کمکشان کرده تا جریان زندگی را بهتر دریابند. طبیعی است که آدمی همواره به دنبال بهبود بخشیدن زندگی باشد و بخواهد خویشتن را بشناسد، پس بااین‌وجود می‌توان سیل تمجیدهای مخاطبین و انبوه نقطه نظرات مثبت را دور از انتظار ندانست. لازم به ذکر است که این کتاب در ماه اول انتشار خود توانست به چاپ پنجم نیز برسد که گواهی می‌دهد تا چه حد با جامعه ارتباط برقرار کرده و توانسته نظر خوانندگان را به خود جلب کند. همچنین پونه مقیمی توانست به‌خوبی از شبکه‌های اجتماعی مجازی بهره جسته و کتاب خود را بیشتر بشناساند که این امر هم در روند مشهور شدن کتاب بی‌تأثیر نبود.
متن‌ها و عکسهای جذاب مقیمی در اینستاگرام نقش مهمی در معرفی وی داشت.
- حرف اصلی پونه مقیمی چیست؟
پونه مقیمی تامل در دنیای درونی افراد و شناختن ناشناخته‌ها را امری مهم و لازم تلقی می‌کند. او کتاب خود را در 9 فصل نگاشته است که در فصل اول کوشیده است تا نگاهی به واقعیت‌های زندگی بیندازد و در فصل‌های بعد چالش‌های مختلف در روابط و نقصان‌های رفتاری را بررسی کرده است.
یکی از مهم‌ترین مضامین فکری پونه مقیمی، مسئله «تنهایی» است که متن‌های مرتبط با این موضوع حتی در شبکه‌های اجتماعی وی نیز همیشه به اشتراک گذاشته می‌شود. مقیمی «تنهایی» را نقص نمی‌داند و معتقد به پذیرفتن و شناختن صحیح آن است. او می‌خواهد تا خوانندگانش درباره خود و زندگی و روابطشان بیش از همیشه تفکر کنند و بتوانند اعمالی مثل خودفریبی را که در بیشتر مواقع به‌صورت ناآگاهانه انجام می‌دهند، بشناسند.
عناوین 9 فصل کتاب "تکه‌هایی از یک کل منسجم" ازاین‌قرار است: «نگاهی به مفهوم زندگی و واقعیت‌های آن»، «ما و رابطه‌ها»، «احساس‌ها»، «تفکراتی که صمیمیت را در رابطه کم می‌کند»، «رابطه می‌تواند بستر چه اتفاق‌هایی باشد؟»، «رفتارهایی که به درک کردن آدم‌ها کمک می‌کند»، «ما و آدم‌ها و تمام آن بخش‌های مشترک انسانی"، «زمان همان عنصر اصلی رشد در رابطه‌ها است» و «تنهایی».
هرکدام از این بخش‌ها را پاسخ‌هایی به پرسش‌هایی دربرمی گیرد که ممکن است دغدغه‌های بسیاری از خوانندگان باشد و بتواند کلاف سردرگم افکار آشفته را اندکی سامان بخشد.
- کتاب مقیمی در کدام حوزه قرار می‌گیرد؟
روانشناسی را علم مطالعه فرایندهای ذهنی و رفتار در موجودات زنده می‌دانند. پونه مقیمی نیز در پیش‌گفتار کتاب "تکه‌هایی از یک کل منسجم" گفته است: «تصور کنید در انتظار شروع یک ارکستر نشسته‌اید و اعضای تشکیل‌دهنده ارکستر در جای خود مستقر شده‌اند و آماده نواختن هستند. هنگامی‌که اعضا شروع به نواختن می‌کنند متوجه می‌شوید هرکدام از اعضا به‌تنهایی نقشی در اجرای این موسیقی دارند و از هماهنگی اعضا، موسیقی کامل می‌شود و ما آن را به‌صورت یک قطعه منسجم و دلنشین در ذهنمان پردازش می‌کنیم و می‌شنویم. ساختار این کتاب شبیه همین گروه ارکستر است.»
پونه مقیمی بر شناخت، پذیرش، دوستی و آشتی با خود تأکید دارد. می‌توان این کتاب را در حوزه کتب روانشناسی طبقه‌بندی کرد؛ حوزه‌ای از کتاب‌ها که تمرین شناخت ذهن و نزدیک شدن به نهاد آدمی را می‌دهد و دستان خواننده را در جاده خودشناسی می‌گیرد تا مبادا نتیجه پستی و بلندی‌ها، نومیدی و توقف شود.
- نقدهایی بر کتاب "تکه‌هایی از یک کل منسجم":
عموم خوانندگان زبان ساده و روان کتاب را تحسین کرده و آن را از نقاط قوت "تکه‌هایی از یک کل منسجم" می‌دانند، اما عده‌ای از متخصصان روانشناسی معتقدند که مباحث این کتاب مبتدی است و چندان در وادی روانشناسی عمیق نشده است.
بخشی دیگر از مخاطبین نیز می‌گویند قسمت عمده کتاب بر ناکامی‌های احساسی و سرخوردگی‌های عاطفی تمرکز کرده است. جدا از مباحث مربوط به قلم نویسنده و محتوای کتاب، بخشی از دنبال‌کنندگان نیز نسبت به قیمت بالای کتاب معترض بوده‌اند اما عمده نظرات کاربران مثبت است و حتی بسیاری از مخاطبان می‌گویند که خواندن این کتاب برای هرکسی لازم است و مطالعه آن می‌تواند زندگی هرکسی را بهبود بخشد. به‌طور کل همان‌طور که پیش‌تر هم اشاره کردیم، "تکه‌هایی از یک کل منسجم" کتابی بسیار محبوب و پرمخاطب است که توجهات زیادی را به سمت خود و نویسنده‌اش جلب کرده است.
- چرا باید کتاب را بخوانیم؟
نمی‌توان با زندگی جنگید بلکه باید آموخت که با سلاح آگاهی در زندگی جنگید. انسان باید بپذیرد که ظرفیت تمامی دردها و رنج‌هایی که متحمل شده است در وجودش هست و نکته مهم آن است که چگونه با ناکامی‌ها برخورد کنیم و تلخی‌هایمان را دائم یا عظیم نپنداریم؛ آن‌چنان عظیم که در برابرشان خویشتن را ناتوان یا شکست‌خورده ببینیم.
خواندن "تکه‌هایی از یک کل منجسم" و زبان روانش سبب می‌شود تا خواننده به خود وقتی را برای مرور یأس‌هایش اختصاص دهد و بیاموزد که چگونه با نگاهی جدید به آنان بنگرد. در این کتاب بخش‌هایی بانام "مکث" و "نامه" نیز به چشم می‌خورد که به گفته نویسنده خواننده را دعوت به سکوت و حضور می‌کند؛ سکوت و حضوری برای نزدیک‌تر شدن به نفس و مرور وقایع زندگی.
خواندن این کتاب به گفته بسیاری از خوانندگان تجربه‌ای است در جهت بهبود بخشیدن به کیفیت زندگی و کم کردن از شکوه‌ها و گلایه‌هایی که دنیای بیرون را نشانه رفته است.
