مقدمه:

سال 2020 هم با تمام فراز و فرودهایش به اتمام رسید و یکی از عجیب و غریب ترین سالهای دهه‌های اخیر به تاریخ پیوست. کرونا و تبعات وحشتناک آن به طرز عجیبی در ابتدای سال تمام جهان را فرا گرفت و مردمان زیادی از پی این ویروس منحوس از دنیا رفتند.

کتاب و صنایع وابسته به آن نیز در سالی که گذشت، سال پر فراز و نشیبی را سپری کرد. جشنواره های ادبی و نمایشگاه‌های کتاب زیادی کنسل شد و بسیاری از کتابفروشی‌ها به تعطیلی کشیده شدند. اما از طرف دیگر با تعطیلی گسترده سینماها، سالن‌های تئاتر، کنسرت‌های موسیقی و... تنها حوزه‌ای از فرهنگ که تا حدی توانست به راه خود ادامه بدهد و نیمه جان خود را به خط پایان برساند، کتاب و کتابخوانی بود. وضعیت کتابفروشی ها و چاپ کتاب علی رغم افت شدید در ماه مارس 2020 که به 8 درصد در آمریکا می‌رسید، در ماه‌های بعدی رشد 2.5 درصدی را تجربه کرد.

کرونا علی رغم آفت‌هایی که به جان درخت کتاب و کتابخوانی انداخت، اما حوزه‌های جدیدی را نیز برای کتابخوانان ایجاد کرد و یا آن را گسترش داد. یکی از این حوزه‌ها، کتاب‌های صوتی و ای بوک‌ها بود که رشدی معادل 15 درصد را در بین کتابخوانان آمریکایی طی چندین ماه پیدا کرد.(نیویورک تایمز، مقاله Coronavirus Shutdowns Weigh on Book Sales)

علی رغم همه اتفاقات طبیعی و سیاسی سال 2020 ، در این نوشتار سعی کرده ایم با استفاده از داده‌های سایت آمازون و مقالات نشریه تایم، کتاب‌های پرفروش سال 2020 را برای مخاطبان عزیز گردآوری نماییم. کتابهایی که در ذیل معرفی می‌گردند، پرفروش‌ترین کتاب‌های بزرگسال و عمومی در آمریکا و انگلستان می‌باشند.

ترجمه: علی شریف

5کتاب پرفروش 2020 از نگاه سایت آمازون:

1- کتاب "سرزمین موعود" (A Promised Land) نوشته باراک اوباما (Barack Obama):

«روایتی جالب و کاملا شخصی از تاریخ در دست ساخت، به نقل از رئیس جمهوری که ما را بر آن داشت تا به قدرت دموکراسی ایمان آوریم»

«جزء لیست پرفروش ترین کتاب ها از دیدگاه New York Times»

«شناخته شده تحت عنوان یکی از 10 کتاب برتر سال توسط نقد کتاب نیویورک تایمز (The New York Times Book Review)»

باراک اوباما (Barack Obama) در اولین جلد از خاطرات مهیج ریاست جمهوری خود، همان گونه که انتظار می رفت داستان پر حادثه زندگی خویش را، از مرد جوانی که به دنبال هویت خود می‌گردد تا رسیدن به رهبری بزرگترین کشور جهان بازگو می کند و تحصیلات سیاسی و لحظات برجسته اولین دوره از ریاست جمهوری تاریخی خود را -که دورانی از تحولات و آشفتگی های چشمگیر بود- با ذکر جزئیات کاملاً شخصی توصیف می‌کند.

اوباما خوانندگان را با خود به سفری جذاب می‌برد؛ از نخستین آرزوهای سیاسی خود تا پیروزی تعیین‌کننده حزب آیوا (Iowa) که قدرت فعالیت‌های مردمی را در شب تعیین کننده 4 نوامبر 2008 اثبات کرد، شبی که او به عنوان چهل و چهارمین رئیس جمهور ایالات متحده انتخاب و اولین آفریقایی-آمریکایی شد که به کسب جایگاه بالاترین مقام کشور آمریکا نائل آمد.

وی با تأمل در مقام ریاست جمهوری، کاوشی بی نظیر پیرامون دسترسی عالی و نیز محدودیت های قدرت ریاست جمهوری، و نیز بینشی منحصر به فرد را در رابطه با پویایی سیاست های حزبی ایالات متحده و دیپلماسی بین المللی ارائه می دهد. اوباما خوانندگان را با خود به داخل دفتر بیضی و اتاق وضعیت کاخ سفید، و نیز مسکو، قاهره، پکن و موارد فراتر از آن می برد. ما محرم افکار او هستیم؛ همزمان که او کابینه خود را جمع می کند، با یک بحران مالی جهانی دست و پنجه نرم می کند، ولادیمیر پوتین را ارزیابی می کند، در راستای حراست از تصویب قوانین حمایتی بر مشکلات به ظاهر برطرف نشدنی غلبه می کند، با ژنرال ها در مورد استراتژی ایالات متحده در افغانستان درگیر است، با اصلاحات وال استریت مقابله می کند، به انفجار ویرانگر Deepwater Horizon پاسخ می دهد، و مجوز عملیات Neptune's Speare را که منجر به مرگ اسامه بن لادن شد صادر می کند.

این کتاب قدرتمند که به زیبایی نوشته شده است اعتقاد باراک اوباما را به تصویر می کشد؛ اعتقادی مبنی بر اینکه دموکراسی یک هدیه از عالم بالا نیست، بلکه امری است که بر پایه همدلی و درک مشترک بنا و با هم، آن هم در گذر زمان ساخته می‌شود.

2- کتاب "جایی که خرچنگ ها آواز می خوانند" (Where the Crawdads Sing) نوشته دلیا اونز (Delia Owens):

«پرفروش ترین رویداد چشمگیر از دیدگاه New York Times»

با فروش بیش از 7 میلیون نسخه در سراسر جهان

«کتاب تعیین کننده دهه اخیر از دیدگاه Business Insider»

سال ها است که شایعات مربوط به "دختر مرداب"، بارکلی کاو (Barkley Cove) شهری آرام در ساحل کارولینای شمالی (North Carolina) را فرا گرفته است. در اواخر سال 1969، هنگامی که جسد چیس اندروز (Chase Andrews) که فرد خوش‌قیافه‌ای بود، پیدا شد، مردم محلی بلافاصله به کیا کلارک (Kya Clark)، که به دختر مرداب معروف بود، مشکوک می شوند؛ اما کیا آن طور که دیگران فکر می کنند نیست. او که فردی حساس و باهوش است، سال ها است که از مردابی که اکنون برایش حکم خانه را پیدا کرده و به تنهایی در آن به سر می برد، جان سالم به در برده است، از میان پرندگان مرداب برای خود دوستانی پیدا کرده و در میان شن و ماسه ها مشغول آموختن خیلی چیزها است. سپس زمان آن فرا می رسد که او آرزوی لمس شدن و دوست داشته شدن می کند. هنگامی که دو جوان از شهر، شیفته زیباییِ وحشی او می شوند، کیا خود را روبروی دری به سوی یک زندگی جدید می بیند؛ تا اینکه اتفاقی غیر قابل تصور رخ می دهد.

"جایی که خرچنگ ها آواز می خوانند" در عین حال که چکامه ای بدیع پیرامون دنیای طبیعی است، یک داستان حزن انگیز برای مخاطب سن بلوغ و شرحی شگفت انگیز از قتلی احتمالی می باشد. اونز در این کتاب به ما یادآوری می کند که کودکی‌مان ما را برای همیشه شکل داده است، و همه ما در معرض اسرار زیبا و خشنی هستیم که طبیعت آنها را نگهداری می کند.

* این کتاب در بازار نشر ایران توسط ناشران مختلف از جمله آموت، روزگار، خوب، علمی و معیار علم و نیک فرجام به فارسی ترجمه و منتشر شده است.

3- کتاب "رام نشده" (Untamed) نوشته گلنون دویل (Glennon Doyle):

«جزء لیست پرفروش ترین کتاب ها از دیدگاه New York Times»

با فروش بیش از 1 میلیون نسخه

این فعال سیاسی اجتماعی، سخنران، نویسنده پرفروش، و بانوی حامی توانمند سازی زنان، در آشکار کننده ترین و قدرتمندترین کتاب خاطرات خود، لذت و آرامشی را بررسی می کند که ما هنگام متوقف کردن تلاش خود در رسیدن به انتظارات دیگران و اعتماد کردن به صدای عمیق درون خود آن را می یابیم.

با این اثر خواهید توانست خود را بیابید.

در درون هر زن ندایی از آرزو وجود دارد. ما همواره بسیار تلاش می کنیم تا خوب باشیم: شریک خوب، دختر خوب، مادر خوب، کارمند خوب، و دوست خوب، و امیدواریم همه این تلاش ها باعث شود احساس زنده بودن کنیم؛ اما در عوض احساس خستگی، درگیری، درهم شکستگی و تحت فشار بودن در ما ایجاد می شود. به زندگی خود نگاه می کنیم و متعجب می شویم: مگر قرار نبود همه چیز از این زیباتر باشد؟ سریعاً این سوال را در خود خاموش می کنیم، به خود متذکر می شویم که سپاسگزار باشیم، و نارضایتی خود را حتی از خودمان پنهان می کنیم.

سال ها بود که گلنون دویل (Glennon) نارضایتی خود را انکار می کرد، تا اینکه یک بار هنگام سخنرانی در یک کنفرانس با نگاه به زنی در آن سوی سالن اتفاقی برای او افتاد و سه کلمه، ذهنش را زیر و رو کرد: او خودش است. گلنون در ابتدا تصور کرد که این کلمات از بالا به او رسیده اند، اما خیلی زود متوجه شد که از درون آمده اند. این صدای شخص او بود، صدایی که او در چندین دهه اعتیادهای بی حس کننده، شرطی شدن ناشی از فرهنگ، و وفاداری سازمانی مدفون کرده بود. این صدای دختری بود قبل از اینکه دنیا به او بگوید چه کسی باشد. گلنون تصمیم گرفت دست کشیدن از خود را پایان دهد و در عوض از انتظارات دنیا از خود دست بکشد. او به تلاش برای خوب بودن از منظر دیگران پایان داد و توانست آزاد باشد، خوشحال کردن دیگری را پایان داد و زندگی کردن را آغاز کرد.

"رام نشده" (Untamed) اثری است پر از احساسات، پر از غوغا، غنی، و ظریف؛ هم خاطره ای صمیمی است و هم زنگ خطری پر هیاهو برای بیدار شدن. داستان چگونگی تغییر دیدگاه‌های یک زن که فرا گرفت مادر مسئول آن نیست که به آرامی برای فرزندانش بمیرد، بلکه آن است که به آنها نشان می دهد چگونه باید کاملاً زندگی کنند. داستان هدایت کردن طلاق، تشکیل یک خانواده ترکیبی جدید، و کشف این نکته که شکستگی یا یکپارچگی یک خانواده به ساختار آن بستگی نداشته و به توانایی هریک از اعضا در مطرح کردن خویشتن کاملش مرتبط می باشد. داستان چگونگی آغاز اعتماد کافی ما به خود در تعیین حدود، صلح با جسم خود، افتخار به عصبانیت و دل شکستگی خود، و از بند باز کردن واقعی ترین و وحشی ترین غرایز خود برای تبدیل شدن به زنانی که سرانجام می توانند به خود نگاه بیاندازند و بگویند: این خودش است.

"رام نشده" به ما نشان می دهد چگونه شجاع باشیم. همان گونه که گلنون تاکید می کند هرچه شجاع تر باشیم خوش شانس تر خواهیم بود.

4- کتاب "شکنندگی سفید" با زیرعنوان "چرا برای سفیدپوستان بسیار سخت است که درباره تبعیض نژادی صحبت کنند" (White Fragility: Why It's So Hard for White People to Talk About Racism) نوشته رابین دی آنجلو (Robin DiAngelo):

«پرفروش ترین اثر در بخش مردم شناسی فرهنگی»

«جزء لیست پرفروش ترین کتاب ها از دیدگاه New York Times»

این کتاب به بررسی واکنش های مخرب سفید پوستان در هنگام به چالش کشیده شدن فرضیاتشان در مورد نژاد، و نیز چگونگی حفظ نابرابری نژادی توسط این واکنش ها می پردازد

در این کتاب "حیاتی، ضروری و زیبا" -به تعبیر مایکل اریک دایسون در پیش گفتار کتاب-، رابین دی آنجلو (Robin DiAngelo)، پدیده شکنندگی (نژاد) سفید (White Fragility) را به طرزی ماهرانه روشن می سازد و به ما این امکان را می دهد که نژادپرستی را به عنوان عملی که تنها از افراد بد سر نمی زند، درک کنیم.

شکنندگی (نژاد) سفید با اشاره به حرکات دفاعی سفیدپوستان هنگام به چالش کشیده شدن از نظر نژاد، توسط هیجاناتی از قبیل عصبانیت، ترس و احساس گناه و رفتارهایی از جمله مشاجره و سکوت مشخص می شود. این رفتارها به نوبه خود در راستای برقراری مجدد تعادل و آرامش در بین سفیدپوستان و جلوگیری از هر گونه گفتگوی معنی دار بین نژادها عمل می کنند. دی آنجلو در این کاوش عمیق بررسی می کند که شکنندگی نژاد سفید چگونه ایجاد می شود، چگونه از نابرابری نژادی حمایت می کند، و ما برای تعامل سازنده تر چه کاری می توانیم انجام دهیم.

5- کتاب "چگونه می توان یک ضد نژاد بود" (How to Be an Antiracist) نوشته ابرام کندی (Ibram X. Kendi):

«پرفروش ترین اثر در بخش کتاب های سیاسی»

«جزء لیست پرفروش ترین کتاب ها از دیدگاه New York Times»

«اثری از برنده جایزه ملی کتاب، با ارائه رویکردی پیشگامانه در درک و ریشه کن کردن نژاد پرستی و نابرابری در جامعه و حتی در درونمان»

«پرجرأت ترین کتاب تاکنون درباره مسئله نژاد در ذهن انسان غربی. (به نقل از The New York Times)»

ضدنژادپرستی یک مفهوم قابل تغییر است که گفتگوی نژادپرستی را تغییر جهت داده و انرژی دوباره می بخشد و حتی ما را اساسی تر به سمت آزادسازی روش های نوین تفکر درباره خود و یکدیگر سوق می دهد. ضدنژادپرستی در هسته اصلی خود یک سیستم قدرتمند است که رتبه بندی ناصحیحی از ارزش انسانی ایجاد می کند و منطق پیچیده آن فراتر از نژاد است؛ از نحوه برخورد ما با افراد از نژادهای مختلف و یا با رنگ پوست متفاوت گرفته تا نوع رفتار ما با جنسیت ها، هویت های جنسی و فرم های بدنی مختلف. ضدنژادپرستی با طبقه، فرهنگ و جغرافیا تلاقی می کند و حتی نحوه مشاهده و ارزش گذاری ما را تغییر می دهد.

کندی (Kendi) در کتاب "چگونه می توان یک ضدنژاد بود" (How to Be an Antiracist) خوانندگان را با طیف گسترده ای از ایده های ضدنژادپرستی -از ابتدایی ترین مفاهیم تا احتمالات نظری- مواجه می کند که به خوانندگان کمک می کند همه انواع نژادپرستی را به وضوح ببینند، عواقب مسموم آنها را درک کنند و برای مقابله با آنها در سیستم های سیاسی و اجتماعی و نیز حتی در درون خود دست به کار شوند. او ترکیبی مبهوت کننده از اخلاق، تاریخ، قانون و علم را با داستان شخصی خود پیرامون جنبش ضدنژادپرستی درآمیخته است. این کتاب برای آنهایی که می خواهند فراتر از آگاهی از نژادپرستی به گام بعد، یعنی کمک به شکل گیری یک جامعه عادلانه و منصفانه، برسند لازم و ضروری است.

□

پرفروش ترین رمان های سال 2020 از دیدگاه روزنامه تایمز (The Times)

عناوین زیر کتاب هایی هستند که خوانندگان بریتانیایی در سالی که گذشت بیشتر خریداری کرده اند.

این لیست با نگاهی بر لیست کتاب های پرفروش ساندی تایمز از ماه ژانویه تاکنون، و گردآوری رمان هایی که در سال 2020 بیشترین فروش را داشته اند تهیه شده است.

1- کتاب "آینه و نور" (The Mirror & the Light) نوشته هیلاری منتل (Hilary Mantel):

هیلاری منتل (Hilary Mantel) در لیست کوتاه Booker قرار نگرفت، اما با قسمت پایانی سه گانه Wolf Hall و به دنبال خوش شانسی های Thomas Cromwell از سلطنت بر تقریباً هرکس دیگری رضایت دارد.

2-کتاب "قرنطینه" (Lockdown) نوشته پیتر می (Peter May):

پیتر می (Peter May)، نویسنده جنایی، این مجموعه رمان ویران شهری را در شرایط اضطراری ناشی از یک ویروس در 15 سال پیش نوشت، اما پس از ضربه Covid 19 آن را از کشوی پایین بیرون کشید تا با شتاب منتشر شود. ما از اینکه او به زحمت افتاده باشد خیلی مطمئن نبودیم!

3- کتاب "رسوایی دهکده" (A Village Scandal) نوشته دیلی کورت (Dilly Court):

این اثر، یکی از سه رمان دیلی کورت (Dilly Court) با محتوای دلگرم کننده و نشاط آور از میان ده اثر برتر او، درباره راز و رمز مردی در یک روستای ویکتوریایی است که در شب عروسی خود ناپدید می شود.

4- کتاب "بالغ ها" (Grown Ups) نوشته ماریان کیز (Marian Keyes):

به نقل از پاتریشیا نیکول (Patricia Nicol) در The Sunday Times: چهارده ماه پر از تلاطم در خانواده جذاب Casey در دوبلین؛ تصویری کاملاً مشهود از یک خانواده مدرن از طبقه متوسط.

5- کتاب "آهنگی برای روزهای تاریک" (A Song for the Dark Times) نوشته یان رانکین (Ian Rankin):

6- کتاب "کریسمس پارچه و استخوان" (Rag and Bone Christmas) نوشته دیلی کورت (Dilly Court):

کورت (Court) در "مراسم جشن" تاریخی، زندگی در دهکده را با لندن معاوضه می کند.

7- کتاب "کتابخانه نیمه شب" (The Midnight Library) نوشته مت هیگ (Matt Haig):

یک فانتزی با مضمونی عالی از نویسنده کتاب "دلایل زنده ماندن" (Reasons to Stay Alive)، درباره زنی که در هاله ای از ابهام به سر می برد و نسخه های مختلفی از زندگی خود را درون کتاب های یک کتابخانه مرموز می یابد.

8- کتاب "یک خانواده درهم و برهم" (A Patchwork Family) نوشته کت براملی (Cath Bramley):

رمانی آرام بخش و نشاط آور، پیرامون یک زن تنها که برای دوستانش، خانه اش، کسب و کارش و نیز برای عشق می جنگد.

9- کتاب "ساحل پنهان" (The Hidden Beach) نوشته کارن سوان (Karen Swan):

عشق، دل شکستگی و اسرار خانوادگی در استکهلم (Stockholm)...

10- کتاب "کتابدار آشویتس" (The Librarian of Auschwitz) نوشته آنتونیو ایتوربه (Antonio Iturbe):

رمانی بر اساس داستان واقعی دیتا کراوس (Dita Kraus) که توسط روایت خود او از زندگی اش در اوایل سال جاری تقریباً در مرکز دید قرار گرفت.

□

منابع مقاله فوق، سایت آمازون و مقاله «The bestselling novels of 2020 —from Richard Osman to Marian Keyes» نوشته Andrew Holgate و Robbie Millen می باشد که در نشریه تایم چاپ شده است.

برای مطالعه بهترین کتاب های جهان درسال 2020 از دید نیویورک تایمز به این لینک مراجعه بفرمایید.