این کتاب حاصل سال‌ها تحقیق استاد جعفر شهیدی در زمنیه حقایق تاریخی حادثه عاشورا است. نویسنده در این تحقیق رویکری نو و متفاوت در تحلیل حادثه عاشورا داشته است زیرا به جای تاکید  بر چگونگی رخداد آن حادثه تاریخی، سعی کرده است چرایی وقوع این رویداد مهم را به بحث بگذارد. همچنان که مرحوم شهیدی در این کتاب ذکر کرده است هدف وی از نوشتن این کتاب مقتل‌نویسی، تبلیغ مذهبی یا حتی نوشتن تاریخ نیست بلکه وی سعی کرده است بر چرایی این رخداد مهم تمرکز کند. پس مخاطب این کتاب نباید به دنبال روایت زندگی امام حسین (ع) در این کتاب باشد بلکه وی در پایان این کتاب از علت‌شناسی این حادثه اطلاعات عمیقی بدست خواهد آورد.

بیان حوادث تاریخ صدر اسلام و رویدادهای مرتبط با عاشورا در بسیاری از کتاب‌ها آمده است و منابع زیادی برای رجوع به آن در این رابطه وجود دارد اما یافتن ریشه‌ها و علل این رخداد کاری بس ارزشمند است که تاکنون توجه چندانی به آن نشان داده نشده است. استاد جعفر شهیدی در این کتاب با تمرکز بر پنجاه سال از تاریخ اسلام (از 11 تا 61 ه.ق) تحلیل و پژوهشی سترگ در رابطه با حادثه عظیم عاشورا به دست داده است. برای یافتن علل و ریشه‌های این رویداد، نویسنده سال‌های قبل از این حادثه را بررسی کرده و قدم به قدم ما را تا رسیدن به فاجعه هدایت کرده است.

رویکرد عبرت‌جوبانه این کتاب یکی از نکات باارزش اثر است زیرا دیگر آثار در این حوزه فقط صبغه تاریخی دارند  اما نویسنده این کتاب سعی کرده است از تاریخ گذشته چراغی بسازد که بشود مسیرآینده را با آن روشن کرد. مطالعه این کتاب برای هر علاقمند به تاریخی به ویژه دوستداران تاریخ صدر اسلام بسیار روشنگر و مفید است زیرا از دل این مباحث، بسیاری از نکات ناگفته تاریخ، برای مخاطب کتاب روشن می‌شود.