آشنایی با قرآن: تفسیر سوره‌های عبس، تکویر، انفطار، مطففین، انشقاق، بروج، طارق جلد 12

آشنایی با قرآن عنوان مجموعه‌ای است که شامل 14 جلد کتاب می‌شود که توسط آیت‌الله مطهری تالیف گردیده است. محور اصلی هر یک از این آثار تبیین جلسات تفسیری استاد از قران کریم است که غالبا در سال‌های پیش از پیروزی انقلاب اسلامی یعنی 1350 تا 1355 ایراد شده‌اند.

جلد نخست از این مجموعه شامل مقدمه ای بر زنجیره بحث هایی است که در جلدهای بعدی به آن پرداخت خواهد شد؛ مسائلی از قبیل: زبان قرآن، مخاطبین قرآن، عقل از دیدگاه قرآن و... مجلدات دیگر از این مجموعه، به ارائه تفسیر آیاتی از بعضی سوره‌های قرآن از قبیل حمد، بقره، انفال، توبه، نور، زخرف، دخان و... تخصیص داده شده است. شاخصه‌ای که این اثر را در جرگه آثار نفیس این استاد متفکر قرار می‌دهد عنایت به موضوعات و تحلیل‌های اجتماعی – سیاسی روز ضمن تفسیر آیات قرآن است که در طراوت و پویایی این مطالب بسیار موثر افتاده است.

آیت‌الله مطهری در جلد دوازدهم (جلد پیش رو) که مشتمل بر 211 صفحه است؛ به تفسیر سوره‌های  عبس، تکویر، انفطار، مطففین، انشقاق، بروج و طارق اهتمام ورزیدند. در بخش‌هایی از این اثر در تفسیر « سوره عبس » چنین نگاشته شده:

« این نکته را باید توجه داشت که مخصوصا در جاهلیت عرب، رؤسای قبایل و اشراف، اهمیت فوق العاده ای داشتند از این جهت که توده مردم اغلب از خود فکر و نظری نداشتند کأ نّه خود را به حساب نمی آوردند، ولی اگر یکی از آن رؤسا و اشراف گرایشی پیدا می کرد، دیگران گوسفندوار به دنبالش می رفتند. این یک خُلق بد عرب بود.

از همه روشنتر قضیه شهادت امام حسین است که موضوع عجیبی است. در قضیه شهادت امام حسین، عبیداللّه زیاد و یزید (البته نقش عمده مربوط به عبیداللّه بود) کار عمده ای که کردند این بود که رؤسای قبایل را به سوی خودشان متمایل کردند، بعضی را که تمرّد کردند با ارعاب و اکثریت را با پول؛ در صورتی که توده مردم، توده عرب، همانهایی که در کربلا به جنگ امام حسین آمدند، افرادی بودند که اگر کسی قلبشان را تفتیش می کرد، امام حسین و حضرت امیر را دوست داشتند و از معاویه و یزید و عبیداللّه تنفر داشتند؛ چون اینها مردم کوفه بودند و در جنگهایی که سالها پیش از قضیه شهادت امام حسین میان کوفیها و شامیها واقع شد، مردم کوفه در رکاب حضرت امیر بودند و مردم شام همراه معاویه؛ یعنی این مردم علاقه ای به معاویه و یزید نداشتند چون اصلا منطقه معاویه و یزید منطقه شام بود و این منطقه نبود.

و به همین دلیل است که وقتی حضرت سیدالشهداء از فرزدق و چند نفر دیگر سؤال می کنند:

در کوفه چه خبر است؟ آنها عینا چنین تعبیر کرده اند: «قُلوبُهُمْ مَعَکَ وَ سُیوفُهُمْ عَلَیْکَ» . این حرف، خیلی عجیب و معنی دار است: دلهایشان با توست و شمشیرهایشان به روی تو. ....»