کتاب جاذبه و دافعه حضرت علی(ع) من جمله آثار شهید مرتضی مطهری است که به سال 1349 منتشر شده اثر حاضر متن تنظیم یافته و مکتوب 4 جلسه سخنرانی است که در سال 1346 ایراد شده است . استاد مطهری با ایراد 4 سخنرانی مذکور توانمندی خود را به خوبی در امر اشاعه مذهب به منصه ظهور رساند. شهید در اثر پیش رو ضمن آن‌که اقدام به طرح ابعاد و ویژگی‌های شخصیتی امیر مومنین(ع) نموده ایشان را شخصیتی دو نیرویی معرفی نموده است؛ این کتاب دارای دو بخش و یک مقدمه است. در بخش اول به بیان جذابیت‌های حضرت و فواید آثار آن پرداخته؛ در بخش دوم به ذکر چگونگی دافعه حضرت امیر در قالب ذکر نمونه‌هایی تحت عنوان اشخاصی که حضرت طردشان نموده‌اند کرده. استاد اشاره داشته‌اند که این بخش از آن جهت که تنها به جریان خوارج پرداخته ناقص و نیازمند به تکمیل در آینده است هرچند توفیق آن هیچگاه دست نداد نگارنده همواره توجه خواننده را معطوف به عدم جدایی و تفکیک‌پذیری عقل و دین جلب نموده است به طور کل این اثر را می‌توان منبعی تحت عنوان آسیب‌شناسی دینی توام با سیره‌شناسی علی‌بن‌ابی‌طالب(ع) معرفی نمود.

در قسمت‌های از این اثر ارزشمند می‌خوانیم: "علی(ع) پیش از آن‌که امام عادل برای دیگران باشد و درباره دیگران به عدل رفتار کند خود شخصا موجودی متعادل و متوازن بود. هرکس بخواهد در مکتب علی(ع) پرورش باید انسانی دو نیرویی باشد.... جذب و دفع دو رکن اساسی زندگی بشرند و به همان مقداری که از آن ها کاسته می‌شود در نظام زندگی‌اش خلل جایگزین می‌شود".