تعلیم و تربیت در اسلام

تعلیم و تربیت در اسلام، عنوان اثری از مرتضی مطهری است که ضمن 304 صفحه به ارائه مجموعه کاملی در خصوص تعلیم و تربیت از دیدگاه اسلام پرداخته است این اثر شامل اجتماع سخنرانی‌های ایشان در طی حیات بابرکتشان با محور تعلیم و تربیت است که در قالب اثر پیش‌رو در 2 قسمت گردآوری شده است.

قسمت نخست در بردارنده 13 جلسه از سخنرانی‌های استاد در میان دبیران واحد درسی تعلیمات دینی است. در این بخش استاد به ذکر مواردی از قبیل پرورش عقل، تربیت عقلانی انسانی، مسئله عادت، فعل اخلاقی، کرامت نفس در قرآن و حدیث، ریشه الهامات اخلاقی و... پرداختند.

قسمت بعدی، شامل موضوعاتی است که در انجمن اسلامی پزشکان طی شش مرحله ارائه شده است . بعضی از محورهای این جلسات به شرح ذیل است : پرورش جسم و پرورش استعداد عقلانی، تاریخچه تعقل از نظر مسلمین، عوامل تربیت و...

در بخش‌های از این اثر پیرامون زن و غیبت چنین نگاشته شده:

"زن‌ها در قدیم مشهور بودند که زیاد غیبت می‌کنند. شاید این به عنوان یک خصلت زنانه معروف شده بود که زن طبیعتش این است و جنساً غیبت کن است؛ در صورتی که چنین چیزی نیست، زن و مرد فرق نمی‌کنند. علتش این بود که زن – مخصوصاً زن‌های متعیّنات، زن‌هایی که کلفت داشته‌اند و در خانه، همه کارهایشان را کلفت و نوکر انجام می‌دادند- هیچ شغلی و هیچ کاری، نه داخلی و نه خارجی نداشت، صبح تا شب باید بنشیند و هیچ کاری نکند. کتاب هم که مطالعه نمی‌کرده و اهل علم هم که نبوده، باید یک زن هم‌شان خود پیدا کند، با آن زن چه کند؟ راهی غیر از غیبت کردن به رویشان باز نبوده، و این برایشان یک امر ضروری بوده؛ یعنی اگر غیبت نمی‌کردند، واقعاً بدبخت و بی‌چاره بودند (....) این است که یکی از آثار کار جلوگیری از گناه است."

آیت الله مطهری ضمن بحث‌های بسیار کاربردی که پیرامون مسائل گوناگون داشتند، در جای مناسب از ارائه خاطرات و داستان‌های مرتبط غفلت نورزیدند و همین امر در کشش و جاذبه اثر پیش‌رو بسیار موثر افتاده است. به طور مثال در همین بخش به برهه‌ای از زمان که طی آن زنان امریکایی به شدت رو به قمار آورده بودند و این تمایل به قمار حالتی صعب‌العلاج در جامعه یافته بود و نیز علاج این مرض توسط یک شهردار با ارائه مسابقات دستی از قبیل بافتنی اشاره داشته که در جای خود بسیار جالب و خواندنی است.