نگاشتن از تاریخ بدین معناست که علاوه بر هیاهوی پیچیده در زندگی کنونی، صدای جنگ و خشم و ترس و غارت و تبعیض و تلاش و شکست‌ها و پیروزی‌ها و سرخوردگی‌ها و نومیدی‌ها و جاه‌طلبی‌ها و ویرانی‌ها و آبادی‌ها و انقلاب‌ها و تصمیم‌های گوناگون را بشنوی و سکوتِ ناگفته‌ها و فراموش‌شده‌ها را نیز ترجمه کنی. نگاشتن از تاریخ یعنی سرچشمۀ دانسته‌هایت را در آبِ صداقت بشویی از تحریف و تغییر و فریب. نگاشتن از تاریخ یعنی واقعیت را به باورهای شخصی پیوند ندهی و جبهه‌ای را برای راستی نگزینی.

تاریخ‌نگارانی همچون "باربارا تاکمن" متولد شدند تا ثابت کنند نیاز است که دستان گذشته را بگیری و خونِ اتفاقات را در رگ‌های مارپیچِ زمان دنبال کنی و بدانی که چرا و چگونه رسیده‌ای به نقطه‌ای که کنون در آن برای آینده انتظار می‌کشی.

بزرگی «تاکمن» در این بود که در این جستجوی تاریخی، اکثریتی را نیز از روی علاقه و کنجکاوی به دنبال خود می‌کشاند. او مورخی بود که برخلاف سنت تاریخ‌نویسی، اعتقادی به تخصصی‌نویسی و پیچیده‌گویی نداشت و از همین رو بود که مورد بی‌اعتنایی مورخان هم‌عصرش قرار گرفته بود. در مقابل این بی‌اعتنایی، «تاکمن» اعتماد نسل‌های متفاوتی از خوانندگانی را یافت که به موضوعات مورد علاقه وی و نحوه پرداختنش به پدیده‌های تاریخی، جذب شده بودند.

1. - جریان کلی زندگی "باربارا تاکمن":

"باربارا تاکمن" در 30‌ام ژانویۀ سال 1912 در خانواده‌ای متمکن دیده به جهان گشود. پدرش بانکداری برجسته به نام "موریس تاکمن" بود که علاقۀ وافری به شطرنج و جمع‌آوری آثار هنری نشان می‌داد. "موریس تاکمن" در میان سوابق کاری خود، مدتی مالکیت مجلۀ "The Nation" را عهده‌دار بود و انجمن تئاتر " Theatre Guild" را نیز بنیان گذاشت.

مادرش نیز دختر تاجر و وکیلی آلمانی تبار و مشهور بود که در جریان جنگ جهانی اول، از جانب «رئیس جمهور ویلسون»، به عنوان سفیر آمریکا در امپراتوری عثمانی انتخاب شده بود. "باربارا تاکمن" در دوران کودکی و نوجوانی تحت تاثیر آثار نویسندگانی همچون " Lucy Fitch Perkins"، "George Alfred Henty" و "Alexandre Dumas" قرار گرفت و شاید این تاثیر پذیرفتن را بتوانیم نقطه‌ای مهم در انتخاب مسیر آینده‌اش بدانیم.

باربارا در مدرسۀ خصوصی "والدن" واقع در منهتن نام نوشت و تحصیلات خود را در رشته تاریخ و ادبیات در کالج "رادکلیف" در سال 1933 به پایان رساند. به دنبال فارغ‌التحصیلی، باربارا کار خود را به عنوان محقق داوطلب در "انجمن روابط اقیانوس آرام IPR" آغاز کرد و علاوه بر نیویورک، تجربۀ کار در توکیو و چین را نیز کسب کرد. پدرش به عنوان صاحب امتیاز مجلۀ "The Nation" سبب شد تا مدتی هم دخترش در این مجله مشغول به کار شود.

"باربارا تاکمن" در سال 1937 و به عنوان خبرنگار خارجی مجله به اسپانیا سفر کرد و فرصت گزارش مراحل اولیۀ جنگ داخلی اسپانیا را به دست آورد و توانست از نزدیک شاهد آغاز رویدادی باشد که بعدها تبدیل به اتفاقی مهم در تاریخ‌نگاری جنگ شد. در ادامه "باربارا تاکمن" فعالیت خود را به طور جدی‌تر در زمینۀ روزنامه‌نگاری، نویسندگی و تاریخ‌نگاری آغاز کرد و نشان داد که چطور هم می‌توان زنی قدرتمند بود و هم نویسنده‌ای موفق و هم همسری دلسوز و هم مادری فداکار.

1. - "باربارا تاکمن" و پیوند با تاریخ:

جامعۀ بشری و فرهنگ آن هرگز ثابت نبوده و همواره در حال تغییر و تحول است. تحولاتی که بشر باعث و بانی آن است و از نهاد خویشتن گرفته تا تصمیمات بزرگ جمعی را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. تغییرات جامعۀ بشری آن‌چنان پویاست که هیچ نقطه توقفی برایش وجود ندارد و زین پس هم از حرکت نخواهد ایستاد.

تاریخِ این تحول را می‌توان تا حد زیادی به تاریخِ بشر و ابعاد مختلف وجودش مرتبط دانست و تاریخی که به نامِ بشر است، هیچ‌گاه نمی‌تواند از حیاتِ وی دور باشد. تاریخِ بشر برای بشر است و امری مهم تا بدانیم که چطور زندگی کنونی را میراث‌دار شده‌ایم و چه شد که هم به دست آوردیم و هم از دست دادیم.

اگر استقلال، آرمانی جمعی است باید بدانیم که چطور برای دریافت معنایش، نیاکانمان جنگیده‌اند و برای تحققش کوشیده‌اند. نمی‌توان آزادی را شناخت تا زمانی که برده‌داری شنیده‌ای ترسناک در نقل‌قول‌ها باقی بماند. نمی‌توان آباد کرد تا زمانی که ندانیم ریشۀ ویرانی به کجا برمی‌گردد و نمی‌توان آینده را بهبود بخشید تا زمانی که ندانیم درگذشته چقدر خطا کرده و خطا رفته‌ایم.

دانستن تاریخ حقی است جمعی و مطالعۀ آن و دانستن وقایعش باید برای عموم مردم میسر باشد. نمی‌توان تاریخ را منحصر کرد به مقالات شخصی مورخان و کلکسیون خصوصی مجموعه‌داران و آرشیو‌های دانشگاهی. "باربارا تاکمن" و دیگر همکاران و تاریخ‌نگاران مردمی، تاریخِ مردم را برای مردم نگاشته‌اند و همواره تلاش کرده‌اند تا منابعی مطمئن و صریح را در اختیار تاریخ‌دوستان قرار دهند. در ادامه نگاهی می‌اندازیم به مهم‌ترین آثار "باربارا تاکمن" و محتوایشان که برای تاریخ دوستان جذاب خواهد بود.

• - "باربارا تاکمن" و "کتاب مقدس و شمشیر":

"مناسباتِ بریتانیا و اسپانیا از سال 1700 به این‌طرف" نام نخستین کتاب "باربارا تاکمن" است اما نخستین اثر جدی وی برای ورود به عرصۀ نویسندگی، "کتاب مقدس و شمشیر" نام دارد. این کتاب، با نام اصلی "Bible and Sword: England and Palestine from the Bronze Age to Balfour"، کتابی است تاریخی با مضمون جغرافیای نا‌به‌سامان فلسطین و اقدامات ناکارآمدی که در گذشته برای حل مشکلات این منطقه انجام شده است. این کتاب در واقع شرح وقایع تاریخی روابط طولانی بریتانیا با فلسطین و خاورمیانه از دوران باستان تا قرن بیستم است. این کتاب از جانب مخاطبان سایت جهانی "Goodreads" امتیاز 3.8 را از 5 کسب کرده است.

2. -"باربارا تاکمن" و کتاب "توپ‌های ماه اوت":

3. 

6 سال پس از نگارش "کتاب مقدس و شمشیر"، تاکمن کتاب تاریخی "توپ‌های ماه اوت" را نوشت. این کتاب که در سال 1393 و با ترجمۀ "محمد قائد" و توسط نشر "ماهی" در ایران منتشر شد، دربارۀ نخستین ماه جنگ جهانی اول و مراحل آغازین آن است.

تصمیم دولت‌های اروپایی برای شرکت در جنگ، عملیات نظامی مشترک فرانسویان و بریتانیایی‌ها برای متوقف ساختن پیشروی آلمانی‌ها در خاک فرانسه، استراتژی‌های به‌کار رفته در جنگ، جزئیات وقایع و احساسات عمومی در این کتاب شرح داده شده‌اند. جنگ جهانی اول که از سال 1914 شروع شد و چهار سال به طول انجامید، موضوع این کتاب است که سبب شد تا در بخش آثار عمومی غیرداستانی در سال 1963، جایزه‌ی پولیتزر را از آن خود کند.

کتاب "The Guns of August" بر تصمیمات و سیاست ابرقدرت‌های بزرگ نیز تمرکز کرده است که بار تاریخی آن طرفداران بسیاری را به خود جذب کرد و بسیار مطرح شد. کتاب "توپ‌های ماه اوت" نیز توانست امتیاز 4.1 را از 5 امتیاز توسط کاربران سایت "Goodreads" کسب کند.

1. - "باربارا تاکمن" و کتاب "برج فرازان":

2. 

"برج فرازان: چهره جهان پیش از جنگ جهانی اول 1890 تا 1914" در سال 1966 و چهار سال پس از انتشار "توپ‌های ماه اوت" منتشر شد. این کتاب با هدف واکاوی اجتماعیِ ریشه‌هایِ رخدادِ جنگ جهانی اول در قالبِ مرور زندگی جوامع و مردمانی که درگیر این رویداد بوده‌اند، نگاشته شده است. تاکمن کوشیده است تا در این کتاب شالودۀ فکری جنگ جهانی را بررسی کرده و با پاسخ دادن به چرایی اتفاق آن سبب شود تا از اتفاقات مشابه جلوگیری به عمل آمده و جهان دیگر در چنگال چنین هیولای عظیمی گرفتار نشود.

"برج فرازان" در 8 فصل نگاشته شده است و به مخاطب نشان می‌دهد که جهان مدرن چطور و چگونه به موقعیت فعلی خود دست پیدا کرده و پس از گذر از فجایع پیش آمده، در کجا ایستاده است. «آرمان و عمل» عنوان فصل اول این کتاب است که جنبش «آنارشیست‌ها» را در سال‌های 1890 تا 1914 مورد بررسی قرار می‌دهد. حال و هوای فصل دوم با عنوان «بزرگانِ قوم» در انگلستان اشرافی می‌گذرد. «پایان یک رؤیا» روایتی است از آمریکا در در سال‌های 1890 تا 1902. «من طالب پیکارم!» به فرانسه در طی سال‌های 1894 تا 1899 سفر می‌کند. فصل پنجم این کتاب به واپسین سال‌های قرن نوزدهم در لاهه پرداخته است که «طبل پیوسته بانگ» نام دارد. «حال و هوای نرونیسم» در بابِ آلمان و سال‌های 1890 تا 1914 است. مخاطبِ همراه با کتاب، در فصل «انتقال قدرت» دوباره به انگلستان بازگشته و روند افول دولت وقت را دنبال می‌کند. تمرکز فصل هشتم، «مرگ ژورس»، بر فعالیت‌های سوسیالیستی اروپا در سال‌های 1890 تا 1914 است و اقلیم اروپا و علی‌الخصوص روسیه را شامل می‌شود.

این کتاب نخستین بار با ترجمۀ "عزت‌الله فولادوند" توسط انتشارات «سخن» در سال 1380 منتشر شده و برنده عنوان کتاب ممتاز سال 1380 جمهوری اسلامی ایران شد. 12 سال بعد و در سال 1392 چاپ مجدد این کتاب به کوشش نشر «ماهی» صورت گرفت.

1. - "باربارا تاکمن" و "آینه‌ای در دوردست":

2. 

"استیلول و تجربه آمریکا در چین" در سال 1971 و توسط انتشارات "مک‌میلان" منتشر شد که تاریخ چین را از سال 1916 تا جنگ جهانی دوم بررسی می‌کند.

کتاب "آینه‌ای در دوردست: قرن مصیبت‌بار چهاردهم" که در 1978 منتشر شد، بسیار مورد استقبال واقع شد و مخاطبان زیادی را به خود جذب کرد. قرن چهاردهم را با تصاویر سیاه همه‌گیری بیماری و جدال اروپا با طاعون می‌شناسیم. قرنی سرشار از وحشت و مرگ و تیرگی و تشویش که داستان‌های مهلکی از روزهایش برایمان روایت کرده‌اند. علی‌رغم توصیف بسیاری از آن دوران که قرن 14 را قرن پیروزی بر شیطان می‌دانستند، تاکمن در کتاب "آینه‌ای در دوردست" نشان می‌دهد که چطور نیمی از جمعیت ایسلند تا هندوستان در چنگال بیماری و مرگ اسیر شدند و از بین رفتند.

این کتاب گزارشی است از اوضاع اجتماعی آن زمان؛ از زندگی شوالیه‌ها، کشیش‌ها، تاجران و ... . او از بردگان و جنگ و سلطۀ پول صحبت به میان می‌آورد و کالبد تناقضات تاریخی را برای خوانندگانش می‌شکافد. "باربارا تاکمن" در قسمتی از "آینه‌ای در دوردست" نوشته است: « انسان‌ها در هر سن و سالی، نیاز دارند که نظری مثبت نسبت به خود داشته باشند؛ دوره‌های بد در تاریخ زمانی اتفاق می‌افتد که انسان‌ها نمی‌توانند چنین کاری را انجام دهند.»

کتاب "آینه‌ای در دوردست" شامل دو بخش است که بخش نخست 16 فصل و دیگر بخش شامل 11 فصل است. "جناب کوسی و دودمانش"، "گروگان در انگلستان"، "امپراتور در پاریس"، کرم‌ها علیه شیران"، "رقص مرگ"، "در جنگلی تاریک"، "محاصره بربرها" و ... از عناوین این فصول است.

"آینه در دوردست" نیز به همت نشر "ماهی" و با ترجمۀ "حسن افشار" در ایران منتشر شده است.

این کتاب در سال 1980 توانست جایزه "ASJA" را کسب کند.

1. - "باربارا تاکمن" و "تاریخ بی‌خردی، از تروا تا ویتنام":

2. 

"تاریخ بی‌خردی، از تروا تا ویتنام" نام یکی دیگر از کتاب‌های تاریخی "باربارا تاکمن" است. این کتاب که در ایران با ترجمۀ "حسن کامشاد" و توسط نشر "کارنامه" در سال 1388 منتشر شده است، نقدی است در باب رفتار حاکمان و فرمانروایان در تمام طول تاریخ. "باربارا تاکمن" نخستین بی‌خردی مهم سیاست‌مداران را مربوط به سران سیاسی تروا می‌داند که فریبِ نیرنگ اسب چوبین یونانیان را خوردند. این کتاب با بررسی حوادث تاریخی پیش آمده، رفتار سیاست‌مداران را مورد بررسی قرار می‌دهد. عناوین پنج فصل این کتاب از این قرار است: «پیگیری سیاست‌های مغایر با منافع خویش»، «نمونه‌های آغازین: اسب تروا»، «پاپ‌های رنسانس و جدا شدن پروتستان‌ها»، «بریتانیا آمریکا را از دست می‌دهد» و «آمریکا در ویتنام به خود خیانت می‌کند».

1. -"باربارا تاکمن" و "سلام اول":

2. 

"سلام اول" واپسین کتاب منتشر شده از "باربارا تاکمن" است. این کتاب روایتی غیرخطی است از استقلال آمریکا در سال 1776. داستان کتاب از زمانی شروع می‌شود که کشتی آمریکایی «آندرو دوریا» با پرچم کنگره‌ی مهاجران امریکایی در ساحل جزیره‌ی اوستاتیوس که از مستعمرات هلند به شمار می‌رفت، چند گلوله توپ به نشانۀ سلام شلیک می‌کند و این سلام با پاسخ ساحل‌نشینان جزیره مواجه می‌شود و این آغاز به رسمیت شناخته شدن حرکت مهاجران امریکایی از سوی کشور هلند برای کسب استقلال در این سرزمین است. این کتاب شامل جزئیاتی شگفت‌انگیز از نبردهای دریایی، ساز و کار کشتی‌های جنگی، تاریخ سیاسی و فرهنگی و اقتصادی هلند، انگلستان و اسپانیا است. این کتاب شامل 12 فصل است و به بیان نکاتی کمتر گفته شده از داستان استقلال آمریکا می‌پردازد.

1. - پایان تاریخ «باربارا تاکمن»:

"باربارا تاکمن" تا فوریۀ 1989 و تا سن هفتاد و هفت سالگی توانست 11 کتاب مهم تاریخی را نوشته و دو بار جایزۀ "پولیتزر" را از آن خود کند. او در تمام عمر کوشید تا در کسوت تاریخ‌نگار و نویسنده، به حقیقت خدمت کرده و تاریخ را آن‌طور که بوده و اتفاق افتاده، روایت کند تا با آموختن از آن بتوانیم چرخۀ تکرار فجایعش را متوقف کرده و برای بهبود شرایطش آگاهانه بکوشیم. "باربارا تاکمن" برای روایت آگاهی و تاریخ از خودشان بهره جست و مخاطبانش را به آموختن از پیشامدها دعوت کرد. مهم‌ترین ویژگی قلم این زن قدرتمند را می‌توان نزدیک بودنش به عموم مردم جامعه دانست. قلم تاکمن با صداقت و صراحت خود توانست تا هر تاریخ‌دوستی را با هر پیشینه مخصوص به خود جذب کند و همراه مسافران تاریخ شود در سفر معکوس عقربه‌ها.