تئوری انتخاب: درآمدی بر روانشناسی امید

دکتر ویلیام گلاسر نظریه‌ی جدیدی را با عنوان تئوری انتخاب در روانشناسی پایه‌گذاری کرد، که بر خلاف نظریه‌ی فروید و بسیاری از نظریه‌های دیگری که تا آن زمان ارائه شده بود، ریشه‌ی رفتار انسان را نه در دنیای بیرون از او بلکه در دنیای درون و تحت تأثیر محرک‌های درونی می‌داند. این حوزه‌ی جدید در علوم رفتاری به چرایی و چگونگی انتخاب رفتار در فرد و شیوه‌ی کارکرد مغز برای صدور فرمان آن رفتار می‌پردازد.

بر اساس تئوری انتخاب همه‌ی آنچه که هر فردی انجام می‌دهد یک رفتار است که از درون او برانگیخته می‌شود و هدفی را دنبال می‌کند. گلاسر بر این باور است که هدف هر رفتار انسانی ارضای یکی از پنج نیاز اساسی او، یعنی، عشق و احساس تعلق، قدرت، تفریح، آزادی، و بقا و زنده ماندن است. بنابراین هر فردی با هدف برآوردن نیاز خود رفتار یا عمل خاصی را انتخاب می‌کند.

این نظریه ما را بر آن می‌دارد که بپذیریم، خود مسئول انتخاب‌ها، تصمیم‌ها، احساس‌های خوب یا بد، خوشبختی، و یا بدبختی خود هستیم. هر چند گذشته‌ی ما بر زندگی کنونی‌مان اثر شگرفی دارد اما در نهایت کیفیت زندگی و کنترل رفتار و زندگی‌مان، با هر گذشته‌ای که داشته باشیم، اکنون تحت اختیار و انتخاب ماست. در این نظریه کنترل خارجی و نظام تنبیه و تشویق یا رفتارگرایی جایگاهی ندارد.

گلاسر در این کتاب ما را به این چالش دعوت می‌کند که یاد بگیریم انتخاب رفتارهایی متفاوت می‌تواند منجر به رضایت شخصی بیشتر، احساس خوشبختی و زندگی بهتر شود. زمانی که بیاموزیم اصول تئوری انتخاب را چگونه در زندگی خود به کار بگیریم، درمی‌یابیم که چطور آگاهانه‌تر خود را ارزیابی کنیم، و به این ترتیب رفتارهایی که با مسئولیت خود انتخاب می‌کنیم بهترین فرصت را برای رسیدن به اهدافمان در اختیار ما قرار می‌دهد.